Afgelopen woensdagmiddag 24 augustus in hartje Amsterdam druk ik op een zeer vertrouwde bel. Die bel hoort bij het huis dat sinds de oprichting van De Roze Literaire Salon de thuisbasis vormt voor onze vergaderingen; de deur wordt geopend door Bep Ruting, onze eigen Bep, vertrouwde moderator van al onze salonbijeenkomsten. Ditmaal treedt zij op onder een andere hoed en is zij zelf, als auteur van haar debuutroman ‘De paarse overall van Béatrice van Althena’,  het onderwerp van mijn geschreven portret.     

               Links Bep met hoed
Links Bep met hoed


Met de deur in huis
Aan de vertrouwde tafel gezeten kijk ik om me heen. Ik mis iets. Waar is het leuke portret van dat jongetje vraag ik aan Bep. O, zegt ze, dat hangt nu ergens anders. We gaan naar haar werkkamer en bekijken het portret Maar dat is geen jongetje, dat ben ik, vertelt ze. Mijn ouders waren ooit bonusouders van een hele jonge kunstschilder en hij heeft het als dank voor zijn verblijf bij hen geschilderd. Later is hij met zijn werk in een bakfiets de hort op gegaan …   en daarna is hij beroemd geworden, vul ik aan. Aat Veldhoen, natuurlijk. Ook ik had in mijn studietijd iets van hem op mijn kamer hangen, maar dat was wel een affiche.         

 

Ik ben met mijn neus in de boter gevallen. Als kind mocht Bep al dragen wat ze wilde. In een op haar maat gemaakte werkmansbroek klom ze overal in en overheen. Volgens haar moeder had ze een jongen moeten zijn. Haar krullen werden ook heel kort geknipt, zodat ze niet in de war zouden raken, wat haar vader de koosnaam Kokosnoot ontlokte. Maar deze tomboy-kleuter koesterde - naast stoeipret-  een grote droom: schrijfster worden! En schrijven is ze vanaf haar prille jeugd altijd blijven doen.      

Goed rood nest
Haar ouders waren sociaal-democraten. Bep’s vader was via avondonderwijs van 12-jarige jongste bediende opgeklommen naar Inspecteur bij het Onderwijs. Scholing en opleiding werden in haar opvoeding heel belangrijk gevonden. Bep ging als de eerste binnen haar hele familie naar de Universiteit van Amsterdam om Nederlands te studeren. “Wanneer word je nou professor?”, placht haar vader te vragen. Neen, dat was Bep te droog. De schone letteren alleen waren het leven niet. Vol enthousiasme en gedragen door haar opvoeding dook ze in de jaren 70 naast haar studie in de democratiseringsbeweging op haar faculteit.

Kinderwens als achterlicht
Schrijven bleef ze doen, ook tijdens haar studie en vaak is ze aan een roman begonnen maar afmaken lukte niet. Studeren en actie voeren slokte te veel tijd op. En de uitspraak van een docent ‘Jullie willen allemaal schrijver worden maar belanden toch in het onderwijs’ bleek profetische waarde te hebben. Maar er stak nog een kwestie de kop op. Haar vriend wilde graag kinderen. En toen Bep tegenwierp dat ze eerst een roman wilde schrijven, luidde zijn (onbetwistbare) antwoord: “Een roman kan je nog schrijven met je 70ste maar een kind krijgen niet”. De kinderen kwamen. Maar zomaar ging dat niet. Bep nam een baan aan, inderdaad binnen het onderwijs, maar er werd ook een contract opgesteld. Daarin werd vastgelegd dat zij voor het inkomen en haar vriend voor de kinderen zouden zorgen. Ook in het geval van scheiding. Mijn carrière ging voor, aldus Bep. Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid!

Van rood naar roze
De tweede feministische golf heeft ook Bep bereikt. Baas in eigen buik was voor haar niet slechts slogan en baas over eigen leven was dagelijkse kost. Zij werkte destijds als docente aan een sociale academie. Toen Bloemenhove in 1976 bedreigd werd met ontruiming,  was zij degene die via de speciale alarmtelefoon uit de les werd gehaald om opgetrommeld te worden voor de bezetting. Zij moest eigenlijk les geven maar Bep sleepte al haar 40 studenten mee in het kader van ‘Praktijkles Sociale Actie’. Zij had meer bezettingservaring want in 1973 deed zij mee aan de bezetting van het Instituut van Neerlandistiek. ‘Ik belandde na enige biertjes in een slaapzak met een medestudente. Daarna kreeg ik te horen: Sorry. Ik was dronken en ik heb een vriendje. Dat vriendje had ik ook maar voor mij was het geen reden om niet met vrouwen te vrijen. Vriendjes zijn leuk, maar die hebben niet van die lekkere borsten’. Uiteindelijk hebben de vrouwenborsten voor Bep toch de doorslag gegeven. Haar huidige vrouw heeft ze ontmoet in het klasselokaal van haar kinderen. En als ze daar wel eens bleven overnachten, werden de bankjes naar elkaar toegeschoven om in de vroege ochtend weer teruggezet te worden. Liefde maakt vindingrijk

Paars
Na haar pensioen heeft Bep de Schrijversvakschool gevolgd. Een oude droom met een vakkundige bijbedoeling. Eindelijk heeft ze die waar kunnen maken en is  ‘De paarse overall van Béatrice van Althena’’ een feit. Bij mij roept de titel een roze herinnering op maar van Bep is die paars. Bij De Mof in de Haarlemmerstraat hingen de overalls in alle kleuren appelgroen, citroengeel, koningsblauw, fuchsiaroze en knalpaars. Tegenwoordig zou je samen met zes anderen een regenboog kunnen vormen. Maar dan moet de overall ook weer haar intrede doen als strijduniform.

Uit het leven gegrepen?
Is Béatrice het alter ego van Bep? In het begin wel. Al haar 65 dagboeken heeft ze opnieuw doorgespit maar Béatrice is haar eigen leven gaan leiden. Ze was eerst te wereldwijs en moest naïever worden. Een onderwerp wilde Bep er beslist in hebben. Alledaags racisme. ‘Ik was mij daar volstrekt niet van bewust. In die tijd streed ik tegen het patriarchaat en kwam op voor vrouwen.’ Daarvoor heeft ze haar oren te luisteren gelegd bij anderen. Schrijven is soms net koken. Als het ware in recepten van anderen grasduinen om je eigen pot te koken.   



Bep heeft genoten van het schrijven. Zo heerlijk om in een andere wereld te duiken. Jammer dat het voorbij is. En dan komt ze met een inkopper en een uitsmijter tegelijk: “De geboorte van de roman heeft drie jaren geduurd en was minstens zo feestelijk als die van mijn twee kinderen”.

 

Als je Bep in het echt wilt meemaken, wat altijd honderd keer spannender is, moet je op zondagmiddag naar de Salon komen. Daar wordt zij op haar beurt bevraagd door Erik de Rooij. Ook staat er een surprise op het programma.
En om alvast wat van de sfeer te proeven hier twee muzieklinks: 

Ella  Fitzgerald Don’t fence me in

Dobkin  The Woman in your life is you

 


Literaire Salon
  • Zondag 21 september 2025
  • Buurthuis De Coenen, Joh. M. Coenenstraat 4, Amsterdam Zuid.
  • Start programma 15:00, zaal open 14:30
  • Kosten: € 10,00 inclusief koffie en thee.
  • Kaarten verkrijgbaar via de ticketshop >>

Je kunt de literaire salon ook bijwonen als je de besproken boeken niet hebt gelezen. De boeken zijn na afloop te koop en kunnen door de schrijver worden gesigneerd.